Bireylerin temel ilk yardım müdahaleleri konusunda bilgi sahibi olması önemlidir. Bebeklerde temel yaşam desteği de özellikle ebeveynlerin bilgi sahibi olması gereken konuların başlarındadır. Çünkü özellikle bebeklerin başına gündelik hayatta birçok kaza gelebilir. Bunların arasında boğaza cisim kaçması veya nefes alamama gibi durumlar da yer alır. Bunlar gibi solunum veya kalp durması durumunda ise yapılacak ilk şey, bebekler için temel yaşam desteği adımlarını izlemek olur.
Hayatî önem taşıyan temel yaşam desteği uygulamaları bebekler için farklı adımlar içerir. Bu nedenle ebeveynler tarafından bilinmesi hayatî önem arz eder. Öncelikle kalp ve solunum durması olaylarını bilmeniz önemlidir.
Kalp ve Solunum Durması Nasıl Olur?
Bu durum bebeklerde ve çocuklarda ani olarak görülmez. Yetişkinlere kıyasla kalp ve solunum durmasını önceden bazı belirtiler ile anlayabilirsiniz. Buna bağlı olarak önceden belirtileri izleyip daha hızlı müdahale edebilirsiniz. Belirtiler sırasıyla şu şekildedir:
- Nefes alıp vermede sıkıntılar
- Dolaşım sisteminde bozukluk
- Kalp durması
Solunum Durması
Solunum durması esnasında vücut, ihtiyaç duyduğu oksijenden mahrum kalır. Bu durumda acil bir şekilde yapay solunuma başlanması önemlidir. Eğer yapay solunuma hemen başlanmazsa solunum durması kalp durmasını da tetikler.
Kalp Durması
Bilinç kaybı sonrası atardamarlardan nabız alınmaması ve kalbin temel görevi olan kan pompalama işini yapamaması, kalp durması olarak tabir edilir. Kalbi durmuş bireylere 5 dakika içinde müdahale edilmesi gerekir. Aksi takdirde beyin hasarı oluşabilir. Bu hasarın temel sebebi ise kalbin durduğu anda dokulara ihtiyaç duydukları oksijenin iletilmemesidir. Kalbi duran birinin göstereceği belirtiler ise şunlardır:
- Kişinin solunum sağlayamaması
- Bilincin kapalı olması
- Hiçbir şekilde hareket edemiyor olması
- Uyaranlara cevap verilememesi
Bebeklerde Temel Yaşam Desteği Nasıl Uygulanır?
0 – 1 yaş aralığı için bebeklerde temel yaşam desteği basamakları şu şekildedir:
- İlk olarak bebeğin ve uygulamayı yapacak kişinin güvende olması gerekir.
- Bebeğin bilincinin yerinde olup olmadığı ayak tabanlarına vurularak kontrol edilir. (Bilinci yerinde değilse çevreden 112 aranması için yardım istenir.)
- Bebek sırtüstü bir şekilde sert bir zemine yatırılır.
- Bebeğin giysileri boyun ve göğüs bölgesi açık kalacak şekilde açılır veya çıkarılır.
- Bebeğin ağzı kontrol edilir. Eğer bebeğin ağzında bir cisim varsa çıkarılır.
- Hava yolunun açık olması sağlanır.
- Baş – çene pozisyonu verilir. (Bu pozisyonda alın aşağı ve çene yukarı gelecek şekilde başa yön verilir.)
- Solunumun durması hâlinde 1 saniye süreli 2 nefes verilir. (Yapay solunum uygulamasında bebeğin ağız ve burnunu kapsayacak şekilde nefes verilmesi önemlidir.)
- 2 nefesin sonunda kalp masajı başlar. (Kalp masajının detayları aşağıda verilmiştir.)
- Göğse 30 bası uygulandıktan sonra 2 nefes verilmek üzere bu döngüye 5 tur devam edilir.
- 5 turun ardından 112 aranır. (Çevrede başka kimsenin olmadığı durumlar için geçerlidir.)
- Bebeğin bilinci yerine gelmeye başlar ve canlılık belirtisi fark edilirse temel yaşam desteği uygulaması durdurulur.
- Bebeği koma pozisyonuna getirerek 3 ila 5 dakikada bir solunum kontrolü yapmaya devam edilir ve ambulansın gelmesi beklenir. (Koma pozisyonu bebeklerde; bebek yan yatış pozisyonunda, baş, gövde ve ayak aynı eksende olacak şekilde kucağa alınarak sağlanır.)
Bebeklerde Kalp Masajı Nasıl, Nereye Yapılır?
0 – 1 yaş aralığındaki bebekler için kalp masajı yapılırken izlenecek adımlar şu şekildedir:
- (Bebeğin iki memesi arasında tam ortadan hayali bir çizgi geçtiği varsayılır. Bu çizginin altında, tam ortada göğüs kemiği elle bulunur.) İki parmak yardımıyla kalp masajına başlanır. (Kullanılan iki parmak orta parmak ve yüzük parmağıdır.)
- Parmakların dik duracağı şekilde dakikada 100 bası hareketi yapılır.
- Her harekette bebeğin göğüs kafesinin 1,5 ila 2 cm kadar içe göçmesini sağlamak gerekir.
Bebeklerde Yapay Solunum Nasıl Yapılır?
Diğer uygulamalarda olduğu gibi 0 ila 1 yaş aralığındaki bebekler için uygulanacak yapay solunum için izlenmesi gereken adımlar şu şekildedir:
- Bebeğin bilinci topuklarına yavaşça vurularak kontrol edilir.
- Hava yolunun açık olması sağlanır.
- Bebeğin solunum yolu bak-dinle-hisset tekniğiyle kontrol edilir.
- Temel yaşam desteğindeki gibi baş-çene pozisyonu verilir. (Bu pozisyonda başın çok geri gitmesi, solunum yollarını tıkayabilir.)
- Yapay solunumu uygulayan kişi, nefes verirken bebeğin ağız ve burnunu birlikte kapsayacak şekilde ağzını yerleştirmelidir.
- 5 kuvvetli nefes verilir ve her biri 1 saniye süresincedir.
- Bebeğin göğüs hareketleri kontrol edilerek nefesin şiddeti ayarlanmalıdır.
Bebeklerde temel yaşam desteği, kalp masajı ve yapay solunum adımları bu şekildedir. Yetişkinlerde temel yaşam desteği ve yetişkinlerde kalp masajı uygulamalarında bu adımlarda farklılık vardır.
