Oldukça popüler ilk yardım uygulamalarından biri olan Heimlich Manevrası (okunuşu ile Hemlik Manevrası), boğaza bir cisim kaçması sonucunda cismi boğazdan çıkarmak için yapılan uygulamadır. Bu manevrayı uygulamak için hasta ya da yaralının durumu önemli bir ölçüdür. Buna bağlı olarak bilinci açık ve kapalı bireylerde ve bebeklerde farklı şekillerde uygulanan bu manevrayı kişi kendi kendine de uygulayabilir.
Bilinci Açık Kişilerde Nasıl Uygulanır?
Eğer kişinin bilinci açıksa uygulanacak adımlar şu şekildedir:
- Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda iken müdahale edilebilir.
- Hastanın yanında veya arkasında durulması gerekir.
- Bir elle göğsü desteklenerek öne eğilmesi desteklenir.
- Diğer elin topuğu ile hızla 5 kez sırtına (kürek kemikleri arasına olacak şekilde) süpürür şekilde vurulur.
- Tıkanıklığın açılıp açılmadığına bakılır ve açıldıysa işlem durur.
- Tıkanıklık açılmadıysa Heimlich Manevrasına başlanır.
- Hastanın arkasından sarılır biçimde gövdesi kavranır.
- Bir elin başparmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur. Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır.
- Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru basınç uygulanır.
- Bu hareket 5 ila 7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır.
- Tıkanıklık açılmadıysa tekrar sırta vurulur.
- Bu işlemler 5’er kez dönüşümlü bir şekilde tekrarlanır.
- Hastanın bilinci kapanması hâlinde, sert zemin üzerine yatırılır.
- 112’yi arayarak tıbbî yardım istenir.
Bilinci Kapalı Kişilerde Nasıl Uygulanır?
Bilincini kaybetmiş bireylerde uygulanacak adımlar sırasıyla şu şekildedir:
- Hasta yere yatırılıp yan pozisyondayken sırtına 5 kez vurulur.
- Tıkanma açılmazsa hasta düz bir zeminde başı yana çevrilir.
- Hastanın bacakları üzerine ata binme şeklinde oturulur.
- Bir elin topuğunu göbek ile göğüs kemiği arasına yerleştirilip diğer el üzerine koyulur.
- Göbeğin üzerinden kürek kemiklerine doğru eğimli bir baskı uygulanır.
- Şah damarından nabız ve solunum kontrol edilir.
- İşlem, yabancı cisim çıkıncaya kadar devam eder.
- 112’yi arayarak tıbbî yardım istenir.
Bebeklerde Nasıl Uygulanır?
Bilinci açık bebeklerde tam tıkanma belirtileri görülürse öncelikle güvenliği ve kontrolü sağlanır. Gerekirse 112 aranır. Ardından şu adımlarla manevra uygulanır.
- Bebeğin çenesinden kavrayarak bir kolun üzerine yüzüstü yatırılır. Aynı kol dizin üzerine koyulup öne eğilir.
- İki kürek kemiğinin ortasına sert ve süpürür tarzda 5-6 kez vurulur.
- Cismin çıkıp çıkmadığı kontrol edilir.
- Çıkmadıysa baş-boyun-gövde ekseni korunarak diğer kola sırt üstü yatırılır.
- Aynı kol dizin üzerine konur.
- Daha sonra iki parmak ile göğüs kemiğinin alt yarısından itibaren ileriye doğru 5-6 kez basınç uygulanır.
Kendine Kendine Heimlich Manevrası Nasıl Uygulanır?
Tek başınıza kaldığınızda ve tam tıkanıklık anında da bu manevrayı uygulayabilirsiniz. Vakit kaybetmeden şu adımları uygulamalısınız:
- Bilinç henüz açıkken bir sandalye, koltuk köşesi ya da sert bir cisim ayarlamalısınız.
- Göbek deliğinizin 3 parmak üstüne var gücünüz ile öne eğilerek kendinize basınç uygulamalasınız.
- Bu durumda konuşamadığınız için çevreden yardım isteme gibi bir imkânınız olmaz.
